Umowa zlecenie – co musisz o niej wiedzieć

Przepisy dotyczące umowy zlecenie, w przeciwieństwie do przepisów regulujących umowy o pracę, znajdują się w Kodeksie cywilnym. Stosuje się zatem do nich przepisy dotyczące prawa cywilnego, a nie prawa pracy. 

Umowa zlecenie jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą, może być zarówno odpłatna jak i nieodpłatna. Zawarcie umowy może nastąpić w dowolnej formie, nawet przez dorozumiane oświadczenie woli albo milczenie. Stronami tej umowy mogą być wszelkie podmioty prawa cywilnego. 

Przez umowę zlecenie przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. W braku odmiennej umowy zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności w imieniu dającego zlecenie. Co do zasady umowa ta jest umową odpłatną. Jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie.

Umowa ta, w przeciwieństwie do umowy o dzieło, nie jest umową rezultatu. Jest to umowa starannego działania, zleceniobiorca dąży do zrealizowania zadań przy zachowaniu należytej staranności.

Minimalna stawka godzinowa dla osób świadczących pracę na podstawie umowy zlecenia od dnia 1.01.2020 roku wynosi 17,00 zł brutto za godzinę. Minimalna stawka została wprowadzona celem ograniczenia nadużywania przez pracodawców umów cywilnoprawnych. Jest to również ochrona minimalnego poziomu wynagrodzenia

Umowa zlecenie, czym różni się od umowy o pracę

Umowa zlecenie, obok umowy o dzieło, jest umową cywilnoprawną. Tak jak pisaliśmy powyżej stosujemy do niej przepisy Kodeksu cywilnego, a nie Kodeksu pracy. Osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia nie jest chroniona w taki sam sposób jak pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę. 

Umowa zlecenie / Umowa o dzieło – różnice

Najważniejsze cechy umowy zlecenie:

• cel zawarcia umowy – pracownik jest zatrudniony w celu stałego wykonywania pracy, natomiast zleceniobiorca jest zobowiązany do wykonania określonego zlecenia, zawarcie umowy zlecenie nie może służyć obejściu prawa.
• forma zawarcia umowy – jeżeli umowa o pracę nie jest zawarta w formie pisemnej, to pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków, natomiast umowę zlecenie można zawrzeć w dowolnej formie,
• odpłatność – umowa o pracę jest umową odpłatną, natomiast w przypadku zlecenia może być ona również nieodpłatna,
• czas pracy – w przeciwieństwie do umowy o pracę, umowa zlecenie charakteryzuje się brakiem określenia godzinowego wymiaru czasu pracy, w tym również ścisłego wyznaczenia godzin rozpoczynania i kończenia pracy,
• podporządkowanie – pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę jest ściśle podporządkowany pracodawcy, a zleceniobiorca nie jest ściśle podporządkowany zleceniodawcy,
• urlop – ustawowe prawo do odpłatnego urlopu dotyczy tylko i wyłącznie pracowników, osoby zawierające umowę zlecenie mogą dodać takie zapisy, ale nie są one obowiązkowe i nie wynikają z przepisów. W przypadku braku zapisów dotyczących odpłatnego urlopu w umowie zlecenie, taki urlop zleceniobiorcy nie przysługuje,
• ubezpieczenie chorobowe – w przypadku umowy zlecenia ubezpieczenie chorobowe jest ubezpieczeniem dobrowolnym, zleceniobiorca sam decyduje o tym, czy chce podlegać ubezpieczeniu chorobowemu, czy nie, natomiast każdy pracownik zatrudniony na umowę o pracę podlega ubezpieczeniu chorobowemu,
• wypowiedzenie – w umowie o pracę obowiązują nas ustawowe terminy wypowiedzenie, nastomiast umowę zlecenie zarówno zleceniodawca jak i zleceniobiorca mogą wypowiedzieć w każdym czasie. Strony umowy zlecenia mogą w umowie zawrzeć odpowiednie zapisy dotyczące okresu wypowiedzenia. 

Zalety umowy zlecenie

Umowa zlecenie, obok umowy o pracę, jest najczęściej podpisywaną formą współpracy. To, która z nich będzie dla nas korzystniejsza zależy od naszych oczekiwań. Do zalet umowy zlecenie należą z pewnością:

Umowa zlecenie, a ciąża, urlop macierzyński, urlop wychowawczy

Zwolnienie kobiety w ciąży

Kobiecie w ciąży będącej zatrudnioną na umowę o pracę przysługuje szereg uprawnień wynikających wprost z Kodeksu pracy. Do umowy zlecenie nie stosuje się przepisów Kodeksu pracy, dlatego kobiecie w ciąży nie przysługują żadne uprawnienia z niego wynikające, przysługują jej jedynie uprawnienia wynikają z podpisanej przez obie strony umowy zlecenie. Umowę taką można wypowiedzieć co do zasady w każdym czasie. Jeżeli w umowie zlecenia wpiszemy zapisy mówiące o możliwości wypowiedzenia tej umowy tylko z ważnych powodów i wśród tych powodów nie wymienimy ciąży, nie będzie można wypowiedzieć umowy z tego powodu. Kobiety w ciąży muszą jednak pamiętać, że w przypadku gdy umowa zlecenie była świadczona na takich samych zasadach, które obowiązują w przypadku umowy o pracę, czyli w określonym miejscu i czasie, odpłatnie i osobiście, to może ona wystąpić na drogę sądową w celu określenia dotychczas wykonywanych przez nią obowiązków jako pracy etatowej.

Urlop macierzyński i wychowawczy

Zasiłek macierzyński nie przysługuje kobiecie, jeśli w czasie trwania ciąży umowa wygaśnie. Konsekwencją jest brak urlopu macierzyńskiego i wychowawczego.

Składki na ubezpieczenie społeczne do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

Od umowy zlecenie składki ZUS są odprowadzane, jednak nie zawsze będą one jednakowe. Uzależnione jest od tego, kim jest zleceniobiorca. 

1. Osoba niezatrudniona w żadnym innym miejscu. Osoba taka ma odprowadzaną składkę na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, zdrowotne oraz dobrowolnie chorobowe.  Ubezpieczeniem wypadkowym jest objęta tylko wtedy gdy wykonuje pracę w siedzibie zleceniodawcy. 
2. Osoba zatrudniona w tej samej firmie. Osoba, która jest zatrudniona w tej samej firmie na podstawie umowy o pracę ma opłacane składki na wszelkie ubezpieczenia społeczne. 
3. Osoba zatrudniona w innej firmie. Od umowy zlecenia ma opłacaną składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
4. Emeryci i renciści. Osoby te mają opłacane wszystkie składki obowiązkowe, z wyjątkiem ubezpieczenia chorobowego, które jest dobrowolne. Jeżeli pracują oni w siedzibie zleceniodawcy mają również odprowadzane składki na ubezpieczenie wypadkowe. 
5. Uczniowie i studenci. Nie są odprowadzane żadne składki. 

Ubezpieczenie chorobowe i zasiłek chorobowy

Ubezpieczenie chorobowe

Przy umowie zlecenie występują składki obowiązkowe i dobrowolne. Obowiązkowymi składkami są składki emerytalne, rentowe i wypadkowe. Jedyną składką dobrowolną jest składka chorobowa. Zleceniobiorca, który chciałby być objęty ubezpieczeniem chorobowym nie tylko musi opłacić składkę ale również musi wyrazić to w formie pisemnej. Zgodnie z wyrokiem  Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 14 kwietnia 2016 r., sygn. III AUa 1211/15 dokument o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym musi być czytelny, wyraźny i niebudzący żadnych wątpliwości. Zleceniodawca na wniosek zleceniobiorcy zgłasza go w ZUS do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Zgłoszenia dokonuje się na formularzu ZUS ZUA. 

Zasiłek chorobowy

Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa reguluje kwestie związane z ubezpieczeniem. Zgodnie z art. 4 ust. 1 powyższej ustawy, osoba ubezpieczona dobrowolnie (czyli np. w związku z umową zlecenia) nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Dotyczy to także kobiet w ciąży.

Zgodnie z art. 11 powyższej ustawy miesięczny zasiłek chorobowy wynosi co do zasady 80% podstawy wymiaru zasiłku. Istnieją jednak wyjątki:

1. za okres pobytu w szpitalu wynosi on 70% (chyba, że okres pobytu w szpitalu wynosił od 15 do 33 dni niezdolności do pracy w roku kalendarzowym w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia – wtedy zasiłek wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku),
2. miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku, jeżeli niezdolność do pracy lub niemożność wykonywania pracy, o której mowa w art. 6 ust. 2 powyżej ustawy:

• przypada w okresie ciąży,
• powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów,
• powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy.

Umowę zlecene możesz wygodnie i szybko zawrzeć za pomocą Aplikacji Umownik.